Gisteravond, dinsdag 12 april 2022 zijn we met een paar veteranen (& partners) van onze vereniging naar Nijmegen afgereisd. Onze secretaris en voorzitter hadden daar de Sunset March gelopen met een kranslegging en een minuut stilte bij het monument voor de Amerikaanse soldaten die daar tijdens de 2e wereldoorlog waren gesneuveld. Onder begeleiding van een aantal pipers van de Firebrigade Pipes&Drums Gemert was dit uiteraard weer zeer indrukwekkend. Hieronder de beknopte beschrijving over de Sunset March. Gemert Centraal.nl hadden opnames gemaakt van deze Sunset March. We hopen dat door deze opnames en dit verslag dat er volgend jaar meerdere veteranen mee gaan lopen bij De Oversteek.
Operatie Market-Garden
Operatie Market-Garden was een geallieerd offensief gericht tegen nazi-Duitsland in september 1944, tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog. De operatie, gekenmerkt door een ruime inzet van luchtlandingstroepen om strategische bruggen op Nederlands grondgebied te veroveren, was uiteindelijk een mislukking doordat de cruciale brug bij Arnhem niet kon worden behouden. De Britse veldmaarschalk Bernard Montgomery pleitte er tijdens de opmars vanuit Normandië, waar de geallieerden op D-day in het bezette Frankrijk geland waren, voor om het hele Duitse hoofdfront, dat hij al verslagen achtte, van het noorden uit te omvatten door de rivieren Maas, Waal en Nederrijn in Nederland te overschrijden. Na enige twijfel ging opperbevelhebber generaal Dwight D. Eisenhower, op 10 september akkoord met dit gewaagde plan. Om de Waal te kunnen oversteken was de verovering van twee bruggen in Nijmegen noodzakelijk. De Amerikanen stuitten op hevig verzet van de Duitsers. De Amerikanen kwamen in een heus spervuur terecht.
Bruggen en postkantoor
Op 19 september 1944 wilden de Amerikanen oprukken om de beide bruggen bij Nijmegen te veroveren. Het 2nd Battalion van het 505th Regiment en de Grenadier Guards moesten zowel de spoorbrug en de verkeersbrug als het postkantoor innemen. In het postkantoor bevond zich waarschijnlijk het ontstekingsmechanisme waarmee de Duitsers de Waalbrug wilden opblazen. Op de verovering van het postkantoor na verliep de operatie echter moeizaam.
Duitse verdediging
De generaal van de Waffen-SS, Wilhelm Bittrich, had delen van de 10. SS-Panzerdivision naar Nijmegen gestuurd om de Waalbruggen te verdedigen. De Amerikanen probeerden de bruggen bij Nijmegen in te nemen en stelden zich aan de Nijmeegse kant van de Waal op. Ze zaten vast de bruggen moesten van de andere kant worden ingenomen. Als dat niet zou lukken, waren de geallieerde soldaten in Arnhem verloren.
Oversteek met bootjes
Op 20 september kreeg het 3rd Battalion van het 504th Parachute Infantery Regiment van majoor Julian Cook opdracht de Waal over te steken en de brug via de noordzijde te veroveren. Met veel te lichte boten van het Britse XXX Corps gingen zij de Waal over. Het werd een gevecht van man tegen man. Van de 26 boten die vanaf de zuidoever vertrokken, kwamen er volgens ooggetuigen maar 13 aan de overkant aan. De rest was tijdens de overtocht gezonken of de aan boord aanwezige genisten waren gedood. De soldaten die wel de andere kant van de Waaloever wisten te bereiken, vochten zich met getrokken bajonetten naar de verkeersbrug. Twee uur na hun overtocht hadden de para’s de spoorbrug in handen en leden de Duitsers flinke verliezen. Nog eens twee uur later hadden ze de noordzijde van de verkeersburg ingenomen. Toen rolden de eerste tanks van de Grenadier Guards de brug over.
De Sunset March is sinds 19 oktober 2014 een dagelijks eerbetoon aan de geallieerde militairen, die gevochten hebben voor de vrijheid van Nederland. In Nijmegen is een nieuwe stadsbrug gebouwd; de Oversteek. Vlak bij het deel van de Waal waar op 20 september 1944 Amerikaanse militairen tijdens operatie Market Garden de Waal zijn overgestoken. Tijdens deze zogenaamde “Waalcrossing” zijn 48 geallieerde militairen omgekomen.
Brug “De Oversteek”
De verlichting* van deze nieuwe brug is heel speciaal. Er staan 48 paren lichtmasten op de brug. Rond het tijdstip van zonsondergang worden deze lichtmasten, paar voor paar, na elkaar ontstoken in het tempo van een trage mars. Iedere avond, als het eerste paar lichtmasten wordt ontstoken, loopt een veteraan de Sunset March mee in het tempo waarin de lichten aangaan.
Met dit initiatief willen de veteranen niet alleen herdenken welk offer de Amerikaanse militairen hier ver van huis hebben gebracht voor de vrijheid van het Nederlandse volk. Zij willen hiermee vooral ook een zichtbare brug slaan naar alle veteranen die in missies over de hele wereld hebben bijgedragen en nog steeds bijdragen aan vrede en vrijheid.
Veteranen van verschillende nationaliteiten hebben de Sunset March al gelopen, vaak vergezeld door belangstellenden. Iedere veteraan is welkom om de Sunset March te lopen en kan zich aanmelden op de aanmeldpagina voor een gewenste datum. Inschrijven door belangstellenden kan achterwege blijven. Alleen de “veteraan van de dag” schrijft zich in.
Sunset March is een initiatief van “Veteranen Overbetuwe“.
Sunset march is per 2020 nationaal immaterieel erfgoed
De Sunset March is per januari 2020 opgenomen in het Netwerk Immaterieel Erfgoed Nederland. Deze lijst is de nationale uitwerking van het Unesco-verdrag waarmee internationaal tradities, vaardigheden en rituelen duurzaam worden beschermd. De organisatie hoopt dat hiermee wereldwijde erkenning en bekendheid dichterbij komt.
